Geçen hafta otomotiv sektöründe yaşanan ilkler zincirini&nbsp;anlamak için önce bir geçmişe dönelim… Türk Otomobil Fabrikası AŞ, yani Tofaş, geçen sene Peugeot, Citroen, Opel ve DS Automobiles’ın da çatı şirketi olan Stellantis Grubu’nun distribütörlüğünü ve Türkiye’deki pazarlama ve satış haklarını almak için girişimde bulunmuştu. Anlaşma kapsamında Tofaş, Stellantis’e 400 milyon avro peşin ödeme yapacaktı ve 8 yıl boyunca kârından pay verecekti. Böylece yapılan ödeme miktarının 1 milyar avroyu bulacağı tahmin ediliyordu.&nbsp;Karşılığında ise Stellantis, Türkiye’deki Tofaş fabrikasında 4 markası için yeni ticari araçlar üretecekti. 2023 yılının Mart ayında başlayan bu süreç, Rekabet Kurulu tarafından incelemeye alındı. Kurul, yaptığı incelemelerin ardından geçen hafta ara kararını açıkladı.&nbsp;Türkiye tarihindeki en uzun inceleme sürecinden olumsuz karar çıktı. Kurul, Tofaş’ın satın alma önerisine onay vermedi ve taahhütlerin yetersizliğini gerekçe gösterdi. Uzun süren bu incelemeden olumsuz karar çıkması herkesi şaşırttı. Zira Tofaş yetkilileri, kararın olumlu yönde olacağına inanıyordu.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Satın alma hamlesi ne anlama geliyor?&nbsp;</h2>Tofaş, Stellantis’in Türkiye’deki pazarlama ve satış haklarını satın alırsa hem Tofaş’ın hem Ford Otosan’ın hissedarı olan Koç Grubu, ticari araçlarda %75’in, otomobillerde ise %40’ın üzerinde pazar payına sahip olacak. Bu rakamlara bakarak “Bu satın alma hamlesinde haksız rekabet yok” denilebilir mi? Otomobil pazarı açısından bakıldığında pazarın neredeyse yarısının kontrolü sadece Tofaş’a teslim edilmiş olmayacak mı? İşte Rekabet Kurulu’nu da bu kadar uzun süre düşündüren gerçek bu olsa gerek…Diğer yandan Rekabet Kurulu’nun ara kararı açıklamasının ardından Tofaş hisseleri %5,7 değer kaybetti. Tofaş ise sürecin devam ettiğine işaret eden kısa bir açıklama yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(78, 74, 74); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Rekabet Kurumu’nun internet sitesinde yayımlanan açıklamada Rekabet Kurulu’nca işlem ile ilgili verilen taahhütlerin işleme izin verilebilmesi için yeterli olmadığına karar verildiği belirtilmiştir. Rekabet hukuku düzenlemeleri kapsamında söz konusu karar, bir ara karar niteliğinde olup alınan kararın şirketimize tebliğ edilmesini takiben yapılacak detaylı değerlendirmeler sonrasında ilave açıklamalarımız yasal süresi içerisinde Rekabet Kurulu’na sunulacaktır. Bu kapsamda ilgili karar, nihai nitelikte değildir ve süreç devam etmektedir.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ticari araç üretimi ne olacak?</h2>Tofaş ve Stellantis arasındaki anlaşma kapsamında Tofaş, Bursa’daki fabrikasında 2025’ten itibaren Peugeot, Citroen, Fiat ve Opel için "K10" kodlu bir hafif ticari araç da üretecekti. Bilindiği üzere Tofaş, Doblo üretimini geçen sene İspanya’ya kaydırmış ve Fiorino üretimini bu sene noktalayacağını açıklamıştı. Bursa fabrikasındaki bu üretim açığının nasıl doldurulacağı da merak konusu olmuştu.&nbsp;Şirket, şu anda 500 bin adet araç üretim kapasitesi olan fabrikada sadece Egea üretiyor. Bu durum, çok büyük bir kapasite kaybına yol açıyor.&nbsp;Fakat anlaşma için frene basıldığı açıklandıktan iki gün sonra Tofaş’ın bu ticari araçların üretimine başlayacağı ortaya çıktı. Bunun üzerine gözler, 1 Mart 2023’te imzalanan anlaşmanın bir diğer önemli maddesine çevrildi. Bu maddeye göre Stellantis, 2025 yılı başından itibaren üretime başlama hedefiyle hem orta boy hafif ticari araç hem de binek otomobil araçlarda “K10” kodlu modelin üretimini Tofaş’a tahsis etmişti.&nbsp;Rekabet Kurumu’nun kararı ise bu maddeyi etkilemedi ve Tofaş’ın 2025 yılı için deneme üretimlerine başladığı belirtildi. Alınan bilgiler, Bursa’da 5 marka için orta boy hafif ticari araç üretimine başlandığı yönünde… Kasım ayında seri üretime başlayacak olan Tofaş, bu modelden 2025 yılında 90 bin, 2026 yılında ise 150 bin adet üretmeyi hedefliyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Koç Holding, yine kendisiyle yarışacak</h2>Bu kapsamda şirket, Bursa’da Fiat, Opel, Peugeot, Citroen ve Opel’in İngiltere’de faaliyet gösteren markası Vauxhall için üretilecek hafif ticari araç modellerinin içten yanmalı motora sahip ticari ve binek versiyonlarını üretecek.&nbsp;Tofaş’ın Bursa’da 5 marka için üretmeye başlayacağı yeni ticari araçlar, Türk otomotiv sektörü ve Koç Holding için de yeni bir sayfanın açılmasına neden olacak. Çünkü Ford Otosan’ın Yeniköy fabrikasında üretmeye başladığı Ford Transit Custom ve Volkswagen Transporter, Tofaş’ın üreteceği modellerle aynı sınıfta yer alıyor.&nbsp;Böylece Koç Holding, Tofaş ve Ford Otosan ile toplamda 7 marka için dünyaya ticari araç üretim yapan bir şirket hâline gelecek.&nbsp;

Pareto Mobilite

Rekabet Kurumu, Tofaş’ın Stellantis’in Türkiye’deki satış ve pazarlama haklarını satın almasına onay vermedi. Kararın açıklanmasının ardından hisseleri %5,7 değer kaybeden Tofaş ise sürecin devam ettiğine ve kararın nihai olmadığına işaret etti. Tarafların açıklamaları, sürecin akıbetini de merak konusu hâline getirdi. 

Rekabet Kurulu, Tofaş’a dur dedi: Şimdi ne olacak?

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/markets/deals/emirati-bank-fab-advanced-talks-buy-turkeys-yapi-kredi-sources-say-2024-05-21/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Reuters</a>, First Abu Dhabi Bank'in (FAB) Koç Grubu'nun elindeki %61,2'lik Yapı Kredi hissesini satın almak üzere görüşme hâlinde olduğunu, anlaşma sağlanması halinde işlem büyüklüğünün 8 milyar dolar seviyelerinde olabileceğini bildirdi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıntılar:&nbsp;Bankaya yakın üç kaynağa dayandırılan haberde; Koç Grubu'nun 8,5 milyar dolar talep ederken FAB'ın 7,5 milyar dolar teklif ettiği, pazarlığın sürdüğü ifade edildi. Haberde aylar süren görüşmelerin ardından anlaşmada son aşamalara gelindiği belirtildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif: <a fr-original-style="" href="https://www.ekonomim.com/ekonomi/reuters-duyurdu-yapi-kredi-bankasi-satiliyor-mu-haberi-744166" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ekonomim'in</a> haberine göre; Koç Holding'in Yapı Kredi'de %20,2 oranında doğrudan payı bulunurken, bankanın %61,2'si Koç Grubu olarak adlandırılan Koç ailesi ve şirketlerinin elinde bulunuyor. Koç Grubu, İtalya merkezli UniCredit'in bankadaki eşit ortaklık hisselerini satmasından bu yana tek büyük ortak konumunda bulunuyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası: Bloomberg'ün Nisan başında 7,6 milyar dolar değerlemeye sahip olduğunu bildirdiği Yapı Kredi'nin aradan geçen sürede hisselerdeki artışın da etkisiyle piyasa değerinin 9,1 milyar dolara yükseldiği değerlendiriliyor. Bankaya ait hisselerin görüşmelerdeki miktara el değiştirmesi yapı Kredi'nin değerlemesinin 13-14 milyar dolar civarına yükseleceği anlamına geliyor.</li></ul>

Koç Grubu ile ilgili hikayeler